کد مطلب:7598 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

در آية 5 سورة قصص منظور از وارثين زمين چيست؟

بيشتر آيات سورة قصص در مورد داستان بني اسرائيل و حضرت موسيغ و فرعون است. آيه 5 قصص ميفرمايد: وَ نُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَي الَّذِينَ اسْتُضْعِفُواْ فِي الاْ ?َرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَغمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَ َرِثِينَ ; ما ميخواهيم بر مستضعفان زمين منّت نهيم و آنان را پيشوايان و وارثان روي زمين قرار دهيم.

آية قبل از شكنجه شدن و كشته شدن و به ذلّت كشيده شدن گروهي از بني اسرائيل از سوي فرعون سخن ميگويد. اين گروه در زمان فرعون مستضعف بودند. خداوند اراده نمود، اين گروه مستضعف جانشين فرعون و اطرافيان او گردند. بنابراين منظور از وارثان زمين در آية 5، مستضعفان از بنياسرائيل در زمان فرعون هستند كه پس از غرق شدن فرعون و لشگرش در رود نيل، حكومت مصر و تخت و تاج به آنان ارث رسيد.

مستضعفان بنياسرائيل يكي از مصاديق اين آيه است نه اين كه آيه مختص به آنان باشد; زيرا خداوند به صورت يك قانون كلي و در شكل فعل مضارع ـ كه براي بيان استمرار است ـ ميفرمايد: ما ميخواهيم چنين كنيم... پس اين ارادة الهي براي همة اعصار و قرون و همة اقوام و جمعيتها است. يك مصداق آن مستضعفان بنياسرائيل بود، مصداق ديگرش حكومت پيامبر اسلامو يارانش پس از ظهور اسلام است.

نمونة گستردهتر و مصداق كامل آن، ظهور حكومت حق و عدالت در سراسر كرة زمين به وسيلة حضرت مهديغ است. بدين جهت، در روايات، آيه بر حضرت مهديغ تطبيق شده است.

پس منظور از وارثين روي زمين، مستضعفان ـ كساني كه نيروهاي بالفعل و بالقوه دارند، ولي از سوي ظالمان و جباران سخت در فشار قرار گرفتهاند ـ هستند كه در هر عصري مصداق خاصي دارد.( ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي;، ج 16، ص 9 و 10، دفتر انتشارات اسلامي / تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ص 8ـ21، دارالكتب الاسلامية / مجمع البيان، علامه طبرسي، ج 5، ص 263، دارمكتبة الحياة، بيروت / تفسير نور الثقلين، عبد علي عروسي حويزي، ج 5، ص 310ـ312، مؤسسة التاريخ العربي، بيروت. )